Rum is zoet!
Het is een vaak gehoorde uitspraak: “Rum is zoet want het is gemaakt van suikerriet!” Ja, rum is gemaakt van suiker. Maar dat is ook het geval met andere distillaten zoals bourbon, whisky, gin, vodka, cognac en tequila. Allemaal zijn ze afgeleid van suiker, het belangrijkste element in het fermentatie proces, maar je hoort nooit dat die zoet zijn. Verwarrend? Lees verder.
Gedistilleerde dranken worden gemaakt door grondstoffen zoals granen, agave, fruit of suikerriet om te zetten in een oplossing van ethanol, smaakverbindingen en water. Ethanol, ook wel bekend als ethylalcohol, is de “goede” alcohol die ons aangeschoten maakt als we wat te veel drinken. In feite is het alcoholpercentage van een distillaat (bijvoorbeeld 80 proof wat gelijk is aan 40% alcohol by volume kortweg ABV) een indicatie van hoeveel ethanol er aanwezig is.
De ethanol in drank komt in een vroeg stadium, tijdens het fermentatie proces, tot stand d.w.z. het chemische proces dat suikers in ethanol omzet. Suiker en gist leveren dus ethanol en andere organische verbindingen (maar meestal ethanol) op. De belangrijkste speler hier is suiker. Zonder suiker is er geen fermentatie mogelijk en dus geen ethanol.
Whisky makers koken granen (gerst, tarwe, rogge, maïs, enzovoort) met enzymen om de zetmeel om te zetten in suikers. Mezcaleros koken het hart (piña) van de agave plant om de complexe koolhydraten om te zetten in eenvoudiger, fermenteerbare suikers, de basis voor mezcal en tequila. Brandewijnen zoals cognac of pisco beginnen met geperste druivensappen, die (geen verrassing) suiker bevatten. Ongeacht het bronmateriaal vindt er dus altijd omzetting plaats in een overvloed aan suikers, die vervolgens gefermenteerd worden. Rum makers hebben een kleine voorsprong omdat zij al met suiker beginnen.
Een goed uitgevoerde fermentatie zet bijna alle suikers in een mash om in alcohol en andere organische componenten zoals esters die wij, liefhebbers van de drank, zien als smaakmakers. Tegen de tijd dat de fermentatie voltooid is, blijft er weinig suiker in de mash over. Zelfs als de gefermenteerde mash nog wat restsuiker zou bevatten, dan zou daar heel weinig van overblijven na het distillatieproces. Direct na distillatie bevat de gedistilleerde alcohol, ongeacht of het whisky, tequila, brandy of rum is, nagenoeg geen suiker. Conclusie: Rum is niet per definitie zoet!
Rum heeft een slechte reputatie
Rum heeft dus de reputatie zoet te zijn, maar dat is gewoon niet waar.
Test dit zelf door bijvoorbeeld jezelf een glas Bacardi Carta Blanca te schenken, vaak een belangrijk ingrediënt van zoete tropische drankjes, en proef het puur. Je kunt lichte vanille en bananen tonen ervaren, maar je zal, hoe goed je je best ook doet, geen zoetheid waarnemen. Neem vervolgens een slokje van bijvoorbeeld een gerijpte Appleton rum uit Jamaica. Je zal waarschijnlijk eikenhout, specerijen en subtiele vrucht tonen proeven, maar ook nu zul je geen zoetheid proeven.
Waar komt dan de aanhoudende misvatting dat rum zoet is vandaan? Er zijn twee belangrijke redenen. “Gelegenheidsdrinkers” drinken hun rum in een mix met vruchtensappen en siroop waardoor het erg zoete tropische drankjes worden . Het is moeilijk aan te geven waar de zoetheid in die mix drankjes vandaan komt.
De andere reden is dat sommige rum wel degelijk zoet is.
Oké, Rum is soms zoet
Terwijl vers gemaakte rum geen suiker bevat, is het gebruikelijk voor sommige distillateurs en merken om suiker, melasse, zoete halffabricaten of glycerol (wat de perceptie van zoetheid geeft) aan hun rum toe te voegen. Dit proces is vooral aanwezig bij zogenaamde “premium” rum; de toegevoegde zoetheid maakt de rum dikker, gladder en luxer. Suiker creëert een dikker mondgevoel en activeert het oer gedeelte van de hersenen dat zoetheid aan plezier koppelt.
Sommige rum producerende landen zoals Barbados, Jamaica en Martinique (dat deel uitmaakt van Frankrijk) hebben regelgeving die toevoegingen zoals suiker in rum verbieden die in die landen zijn gemaakt. Merken die afkomstig zijn uit deze plaatsen, zoals Mount Gay, Foursquare, Appleton en Rhum Clement, zijn over het algemeen een goede keuze als je op zoek bent naar een drogere rum.
Sommige merken, zoals de Plantation Rum uit Frankrijk, voegen suiker toe (dosering) maar zijn daar transparant over aangezien het gebruik van suiker voortkomt uit hun lange historie als cognac producenten. Andere producenten uit landen als Guyana, Venezuela, en Guatemala hebben hun rum routinematig verzadigd, maar zijn er niet zo transparant over. Over het algemeen, zul je hogere suiker concentraties vinden in de “premium” bottelingen van een merk dan in hun lager geprijsde releases.
Spiced rum zoals Captain Morgan, Sailor Jerry, en vele anderen kunnen we niet ongenoemd laten. Ongeacht de producent is het zeer waarschijnlijk dat een spiced rum vrij zwaar gezoet is. Er zijn wat uitzonderingen, maar over het algemeen gaan deze rum en suiker hand in hand.
Geen van het bovenstaande is overigens bedoeld om je te vertellen wat je wel of niet moet drinken. Probeer de volgende kreet in je achterhoofd te houden: “drink wat je wilt, maar weet wat je drinkt”. Er is een enorme selectie aan rum verkrijgbaar, van ongerijpte blanke tot ontzettend mooie, lang gerijpte rum om puur van te genieten. Je zult voorbeelden van zowel ongezoete als gezoete rum vinden aan beide kanten van het spectrum.